واتر پمپ ماشین چیست؟

یکی از اجزای مهم سیستم خنک کننده خودرو، واتر پمپ ماشین  است، که وظیفه آن گردش مایع خنک کننده (آب و ضد یخ) در داخل موتور و رادیاتور برای تنظیم دمای موتور و جلوگیری از داغ شدن آن است. مایع خنک کننده توسط water pump از رادیاتور به سمت موتور پمپاژ می شود؛ جایی که گرمای موتور را جذب می کند. سپس مایع خنک کننده گرم به رادیاتور بازمی‌گردد؛ جایی که گرما را به هوا منتقل می کند و دوباره خنک می شود.

این چرخه به طور مداوم برای خنک نگه داشتن موتور در حین کار ادامه می یابد. این وسیله از اجزای مختلفی از جمله پروانه، پوسته، واشر و بلبرینگ تشکیل شده است. پروانه وظیفه پمپاژ مایع خنک کننده را بر عهده دارد و توسط تسمه تایم یا دنده از میل لنگ موتور نیرو می گیرد.

واتر پمپ ماشین چیست؟

یکی از اجزای سیستم خنک کننده خودرو، واترپمپ (پمپ آب) است. این قطعه به طور مداوم مایع رادیاتور را به سمت موتور خودرو پمپاژ می کند، تا از داغ شدن بیش از حد و جوش آوردن خودرو در هنگام کارکرد جلوگیری کند. موتور خودرو در هنگام استفاده دمای بسیار بالایی، در حدود ۲۵۰ درجه سانتی گراد تولید می کند. برای عملکرد مطلوب، دمای موتور باید در محدوده ۹۰ تا ۹۵ درجه سانتی گراد حفظ شود.

پمپ آب ماشین چطور کار می کند؟

هر زمان که موتور روشن می شود، پمپ آب ماشین نیز شروع به کار کرده و مایع داخل رادیاتور را به سمت موتور به گردش در می آورد. در آنجا، مایع خنک کننده که حاوی آب و ضد یخ است، از سرسیلندر و بلوک موتور عبور می کند. گرمای موتور توسط مایع جذب شده و باعث افزایش دمای آن می شود. این افزایش دما، نیاز به بازگشت مایع به رادیاتور برای خنک شدن و سپس برگشت به سمت موتور پس از خنک شدن را ضروری می کند.

از آنجایی که وظیفه پمپ آب، حفظ گردش مداوم آب در موتور تا زمانی که موتور خودرو روشن است، می باشد، سازندگان به طور معمول آنها را برای دوام بالا می سازند. با این حال، برخی از واترپمپها ممکن است زودتر از موعد خراب شوند، و از آنجایی که خرابی این قطعه می تواند منجر به مشکلات مختلفی، مانند خرابی واشر سرسیلندر و داغ شدن بیش از حد موتور شود، تعمیر یا تعویض سریع آن ضروری است.

دلایل خرابی واترپمپ خودرو

خودروی شما به دلایل مختلفی می تواند دچار خرابی شود، که یکی از آن ها خراب شدن واترپمپ است. در این صورت می توانید با خودرو بر انزلی تماس گرفته و از آن ها کمک بگیرید. شش دلیل اصلی خرابی واتر پمپ ماشین عبارتند از:

1. به طور معمول عمر مفید water pump بین ۵۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر است. با این حال، عوامل مختلفی مانند شرایط آب و هوایی، نوع مایع خنک کننده و عادات رانندگی می توانند بر طول عمر پمپ تأثیر بگذارند. کیفیت قطعه نیز یکی از عوامل موثر بر طول عمر پمپ آب ماشین است. واتر پمپ های تولیدی برندهای معتبر با مواد باکیفیت در مقایسه با نمونه های ارزان تر دوام بیشتری دارند. شرایط رانندگی مانند ترافیک سنگین، مسیرهای کوهستانی یا هوای گرم می تواند فشار بیشتری بر سیستم خنک کننده وارد کند و در نتیجه طول عمر پمپ را کاهش دهد.  تعویض منظم مایع خنک کننده و بررسی سلامت واتر پمپ توسط متخصص نقش مهمی در افزایش طول عمر آن دارد. در برخی از خودروها، water pump مستقیماً به تسمه تایم متصل است. تعویض دوره ای تسمه تایم معمولاً شامل تعویض همزمان پمپ آب ماشین می شود، حتی اگر به نظر در وضعیت خوبی باشد.
2. نشتی مایع خنک کننده می تواند باعث خشک شدن واتر پمپ و در نتیجه آسیب به پروانه ها و آب بندی واتر پمپ شود.
3. تسمه تایم وظیفه انتقال حرکت از موتور به واتر پمپ را بر عهده دارد. تسمه تایم فرسوده یا آسیب دیده می تواند سرعت واتر پمپ را کاهش دهد یا آن را به طور کامل متوقف کند.
4. استفاده از مایع خنک کننده نامناسب می تواند اجزای water pump را دچار خوردگی و آسیب کند.
5. رانندگی با موتور داغ می تواند دمای پمپ آب ماشین را افزایش دهد و به طور بالقوه باعث آسیب به پروانه ها و آب بندی واتر پمپ شود.
6. ضربه به واتر پمپ نیز می تواند در خرابی پمپ موثر باشد.

علائم خرابی واتر پمپ خودرو

برای تشخیص مشکلات واتر پمپ ماشین، چندین نشانه وجود دارد که برای اطمینان از عملکرد صحیح موتور و جلوگیری از هزینه های تعویض و تعمیر بیش از حد، باید به آنها توجه کنید:

• نشتی آب یا مایع خنک کننده از زیر خودرو؛ اگر خودروی شما آب یا مایع خنک کننده نشت می کند، به احتمال زیاد به تعمیر یا تعویض پمپ آب ماشین نیاز دارد. برای بررسی نشتی، یک تست ساده انجام دهید. برای این منظور، یک تکه مقوای روشن را مستقیماً زیر واتر پمپ قرار دهید و شب بعد از خاموش کردن خودرو در پارکینگ، آن را چک کنید. صبح قبل از روشن کردن خودرو مقوا را بررسی کنید. اگر قطرات آب یا لکه های سبز مایع خنک کننده (نشان دهنده نشتی مایع خنک کننده) مشاهده کردید، باید به تعویض واتر پمپ فکر کنید. به خاطر داشته باشید که دیدن چند قطره آب زیر خودرو در یک روز گرم تابستانی ممکن است به دلیل سیستم تهویه مطبوع خودرو باشد و لزوماً نشانه خرابی یا نشتی water pump نیست. در صورت نشتی آب از واتر پمپ، مهم است که توجه داشته باشید که در چنین شرایطی، به دلیل کمبود قابل توجه آب، احتمال خالی شدن رادیاتور وجود دارد. بنابراین، همیشه یک بطری آب برای پر کردن مجدد رادیاتور در صورت نیاز همراه خود داشته باشید.
• مشاهده قطرات آب یا بخار در اطراف واتر پمپ؛ اگر متوجه قطرات آب یا بخار در اطراف واتر پمپ شدید، به احتمال زیاد نشتی وجود دارد که نیاز به توجه دارد.
• عملکرد ضعیف سیستم تهویه مطبوع خودرو؛ اگر سیستم تهویه مطبوع خودروی شما به طور صحیح خنک نمی شود و با مشکلاتی مواجه است، توصیه می شود واتر پمپ خودروی خود را بررسی کنید.
• روشن شدن چراغ هشدار دمای آب؛ توجه داشته باشید که اگر پمپ آب ماشین به درستی کار نکند یا نشتی داشته باشد، موتور به درستی خنک نمی شود و در نتیجه دمای آب بالاتر از حد معمول می رود و چراغ هشدار دمای آب روشن می شود.
• شنیدن صدای ساییدگی از داخل موتور خودرو؛ با باز بودن درب موتور، به صدای موتور گوش دهید. اگر صدای ساییدگی کمی شنیدید، ممکن است نشان دهنده خرابی واتر پمپ باشد. در حالی که تشخیص این مورد ممکن است ساده نباشد، اما پس از چندین سال رانندگی، به راحتی این صدا را تشخیص خواهید داد.

روشهای جلوگیری از خرابی واتر پمپ

با رعایت چند نکته ساده می توانید از خرابی واتر پمپ و مشکلات ناشی از آن جلوگیری کنید. سطح مایع خنک کننده را به طور مرتب، به خصوص قبل از رانندگی های طولانی، بررسی کنید. از مایع خنک کننده مناسب برای خودروی خود استفاده کنید و مطابق با دستورالعمل های سازنده آن را تعویض کنید. همچنین باید به نشانه های نشتی توجه کنید. هر گونه نشتی آب یا مایع خنک کننده زیر خودرو یا اطراف پمپ آب ماشین را بررسی کنید. نشتی می تواند نشان دهنده یک مشکل جدی باشد که باید توسط یک مکانیک ماهر بررسی شود.

از سوی دیگر باید واتر پمپ و تسمه تایم را به طور مرتب مطابق با برنامه تعمیر و نگهداری سازنده خودرو خود بررسی کنید. تسمه تایم فرسوده یا آسیب دیده می تواند به واتر پمپ آسیب برساند. این نکته را هم فراموش نکنید که از مایع خنک کننده با کیفیت بالا که برای خودروی شما مناسب است استفاده کنید. استفاده از مایع خنک کننده نامناسب می تواند به واتر پمپ و سایر اجزای سیستم خنک کننده آسیب برساند. مضاف بر این، از رانندگی با موتور داغ یا تحت فشار زیاد خودداری کنید. در شرایط آب و هوایی گرم، مراقب باشید که موتور بیش از حد گرم نشود و به طور مرتب  rest stops  داشته باشید تا موتور خنک گردد.

در انتها باید بگوییم که خودروی خود را به طور مرتب سرویس کرده و برای بررسی و تعمیر و نگهداری طبق برنامه تعمیر و نگهداری سازنده به یک مکانیک ماهر ببرید. این امر به شناسایی و رفع هر گونه مشکلی در پمپ آب ماشین یا سایر اجزای سیستم خنک کننده قبل از ایجاد مشکل جدی کمک می کند.

با رعایت این نکات ساده می توانید عمر واتر پمپ ماشین خود را افزایش داده و از خرابی و مشکلات پرهزینه آن جلوگیری کنید.